Powstanie wielkopolskie w świetle pamiętników J.G. Jęczkowiaka

Zapraszamy w czwartek, 6 lutego 2020 roku, o godzinie 17.00 do Muzeum Narodowego w Szczecinie – Muzeum Historii Szczecina przy ul. Księcia Mściwoja II 8 na wykład „Powstanie wielkopolskie 1918/1919 w świetle pamiętników J.G. Jęczkowiaka", który poprowadzi dr hab. Paweł Gut (Archiwum Państwowe w Szczecinie).

Spotkanie jest jednym z wydarzeń towarzyszących wystawie czasowej „Józef Gabriel Jęczkowiak – zapomniany bohater listopada 1918 roku”. Wstęp: 3 zł

 

Powstanie wielkopolskie stanowi jeden z niewielu zbrojnych czynów niepodległościowych, który historycy niezależnie od zapatrywań uważają za sukces militarny i polityczny. Wybuchło dość niespodziewanie 27 grudnia 1918 roku w trakcie wizyty Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu, jednak mieszkańcy zaboru pruskiego przygotowywali się do niego dość długo. Już w jesienią 1918 roku zbudowano struktury oficjalnej reprezentacji narodowej wobec zaborcy, a także konspirację wojskową. 

Powstańcy dość szybko wyzwolili Poznań spod władzy niemieckiej, a w ciągu dwóch pierwszych tygodni 1919 roku znaczną część Wielkopolski. Powstaniem kierował Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, a utworzoną w styczniu z powstańców Armią Wielkopolską dowodził gen. Józef Dowbor-Muśnicki. Działania polskiej delegacji na kongresie pokojowym w Paryżu przyczyniły się do uznania przez Niemcy Armii Wielkopolskiej jako formacji wojsk państw Entnty i powstania w Wielkopolsce jako frontu Wielkiej Wojny oraz zwieszenia broni w walkach z Polakami w Wielkopolsce (rozejm w Trewirze z 16 lutego 1919 roku). 

Sukces powstania wielkopolskiego wpłynął na przyznanie Polsce w traktacie pokojowym zawartym w Wersalu 28 czerwca 1918 roku „pruskiej prowincji poznańskiej”. 11 lipca 1919 roku Wielkopolska została połączona z państwem polskim – zniesiono granicę.

Bezpośrednim uczestnikiem tych wydarzeń był Józef Gabriel Jęczkowiak, będąc żołnierzem Kompanii Harcerskiej, a także oddziałów wartowniczych ochraniających Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w początkach grudnia 1918 roku. Brał on udział w walkach na placu Wolności w Poznaniu w momencie wybuchu powstania, a następnie był żołnierzem 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich.