Zanim odwiedzicie muzeum i obejrzycie wystawę malarstwa, już teraz możecie wziąć udział w zabawie ze sztuką w sieci. Przedstawimy Wam niezwykłych artystów oraz ich obrazy z kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Cyklicznie udostępniane zadania to zachęta do tworzenia oraz nauki rysowania i malowania, a także zdobycia wiedzy z historii sztuki. Zapraszamy dzieci, które chcą zacząć swoją przygodę ze sztuką i rozwijać zdolności plastyczne, aby wzięły udział w warsztatach muzealnych zatytułowanych PALETA SZTUKI! – PEJZAŻ.
Inspiracja dla malarzy, natchnienie dla poetów i muzyków, źródło fascynacji – przyroda. Zatem na wiosnę zapoznamy się z tematem pejzażu w sztuce, bowiem artystów zawsze inspirowały barwy natury, kwiaty i drzewa.
Malarstwo krajobrazowe zmieniało swoją formę i znaczenie wraz z epokami. W starożytnych kulturach niekiedy bywało samodzielne, jednak aż do XVI wieku najczęściej służyło jako tło do innych przedstawień. Od XVII wieku malarze zaczynają specjalizować się w pejzażach, stosują także sztafaż – człowiek staje się częścią ożywiającą rozległe widoki natury. Następnie w Anglii pojawia się pejzaż przedstawiający majestatyczną i potężną naturę. W XIX wieku artyści zaczynają zgłębiać barwy, światła, nowe ujęcia na płótnie. We Francji powstała szkoła z Barbizon – grupa artystów, która w plenerze poszukiwała nowych tematów malarskich. W drugiej połowie XIX wieku artyści starali się jak najdokładniej, bez upiększania przedstawić rzeczywistość. Z czasem zaczęli także tworzyć impresjoniści, którzy opuścili pracownie i zaczęli malować bezpośrednio w naturze, tak aby utrwalać emocje, wrażenie, widzenie barw w zależności od padającego światła. Malowali, kładąc na płótno drobne plamki kolorów. Te nowe techniki zostały nazwane dywizjonizmem i pointylizmem.
Malarze wyszli z mroku pracowni na światło i powietrze, żeby zaczynać i kończyć obraz pod otwartym niebem. Zarówno we Francji, jak i poza nią, impresjonizm spopularyzował malarstwo pejzażowe Pojawili się malarze-pejzażyści, którzy specjalizowali się w dziedzinie malarstwa krajobrazowego. Wynaleziono też fotografię, która ułatwiała także utrwalanie przyrody.
Artyści podróżowali i przywozili z Paryża – tak jak Józef Pankiewicz – nowe obrazy pełne migotliwych barw. W ramach warsztatów przedstawiona zostanie także twórczość innego wybitnego malarza – Jana Stanisławskiego, który uczył malowania pejzażu w plenerze wielu wybitnych studentów. Ten obdarzony olbrzymią posturą malarz był twórcą niezwykle małych kompozycji pejzażowych. Profesor Stanisławski wychodził ze swoimi uczniami w plener w rożnych porach dnia i roku, aby młodzi artyści, malując i rysując, uczyli się dostrzegać piękno natury. Być może i Ty wraz ze swoim szkicownikiem oraz pudełkiem przyborów malarskich wyruszysz w plener w poszukiwaniu nowych pomysłów?
Przedwiośnie ma bardzo inspirujące kolory. U progu wiosny pojawiają się rożne piękne kwiaty: krokusy, zawilce, przebiśniegi, które także mogą być dla Ciebie źródłem natchnienia. Wiosną widać co dzień zmiany. Tak jest z różnokolorowymi kwiatami, które zaczynają pojawiać się na drzewach. W lasach kwitnie jarzębina, wolno rozwijają się liście brzozy, dębu, buka... Zapachy i kolory sprawiają że wiosna nie może być ponura i smutna. Kolory zielone symbolizują nadzieję, radość, zaś poświata wschodzącego słońca przynosi światło i nowe możliwości. Zatem warto iść rano na spacer, by móc cieszyć się widokiem wiosennych drzew i kwiatów, czerpiąc pomysły i inspiracje do prac plastycznych.
Prezentowani malarze, którzy zaproszą dzieci do świata swoich obrazów, to Ferdynand Ruszczyc, Stanisław Kamocki, Władysław Ślewiński, Jan Stanisławski i Józef Pankiewicz.
Wymienieni artyści malowali wiele różnych przedstawień natury – gór, morza, leśnej polany czy ukwieconej łąki o różnych porach dnia i roku. Każdy z nich inaczej podejmował temat pejzażu, ale ich obrazy świadczą zawsze o doskonałej umiejętności widzenia i wrażliwości na barwę i światło. Każdy obraz namalowany przez tych znakomitych malarzy będzie inspirował i podsuwał niezwykłe pomysły do interesującej i czasem zabawnej pracy plastycznej.
Na warsztatach PALETA SZTUKI! – PEJZAŻ zajmiemy się widzeniem światła, formami, fakturą, kompozycją, kształtami i kolorem, a także rysunkiem. Warsztaty zawsze będziemy rozpoczynali od wykonywania szkiców na podstawie wybranego obrazu. Zatem zadanie zatytułowane SZKICOWANIE będzie doskonałym początkiem do zabawy ze sztuką i zachętą do tworzenia dalszych kreatywnych zadań plastycznych.
DO DZIEŁA! to kreatywne zadanie plastyczne z krótkim opisem projektu, pomysłami, może być to kolaż, techniki mieszane, kompozycje w trzech wymiarach, malowanie czy rysowanie pastelami...
Przy każdym zadaniu wyszczególnione będą także MATERIAŁY PLASTYCZNE potrzebne do stworzenia tego niezwykłego dzieła.
Wiosenne warsztaty to zaproszenie do zabawy ze sztuką, artystami, pejzażem i poznaniem świata barw, różnorodności technik plastycznych, gdzie każdy może spróbować tworzyć nawet palcem!
Prace wykonane w ramach zadania „Do dzieła”, nawiązujące do wybranego obrazu z kolekcji muzeum, zostaną opublikowane na muzealnym profilu na Facebooku oraz na stronie muzeum w zakładce „Edukacja”.
Jeśli chcesz pokazać swoją pracę plastyczną w sieci na fanpage’u muzeum, wykonaj jej zdjęcie i prześlij pod adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. wraz z podpisaną przez Opiekuna zgodą na publikację oraz klauzulą informacyjną (do pobrania w załączniku). W mailu wpisz tytuł obrazu, do którego nawiązujesz.
KLAUZULA INFORMACYJNA (DANE OSOBOWE)
ARTYŚCI I ICH DZIEŁA
Jan Stanisławski (1860–1907)
Tytuł: Pejzaż wiejski
Data powstania: ok. 1900
Technika: olej, tektura
Wymiary: 22 × 32 cm
Muzeum Narodowe w Szczecinie
O ARTYŚCIE I OBRAZIE
Jan Stanisławski był wybitnym polskim malarzem, który tworzył piękne i niezwykłe pejzaże. Jednak nie od razu podjął się studiowania sztuki, ponieważ początkowo planował zostać profesorem matematyki! Z tego powodu podjął studia matematyczne. Pasja do malowania sprawiła, że zmienił plany i porzucił studia. Malarstwa uczył się u Wojciecha Gersona Warszawie, którego obrazy już znasz. Studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie oraz w Paryżu. Od 1897 roku był także profesorem w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, wykładowcą Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Odbywał także liczne podróże. Odwiedził między innymi Włochy, Hiszpanię, Austrię, Szwajcarię i Ukrainę. Malował krajobrazy ukazujące piękno ziemi krakowskiej, Podhala, Ukrainy, okolic Paryża, kolorystykę włoskich miast i szwajcarskich jezior.
Wszędzie, gdzie podróżował, zabierał swój szkicownik. Podczas podróży nieustannie szkicował to, co widział. Szkice z natury, rysunki rożnych motywów roślinnych służyły mu potem do wykonania obrazów olejnych. Częstym motywem w pejzażach Jana Stanisławskiego były rośliny, które stawały się głównymi bohaterami obrazu. Stanisławski malował w plenerze na maleńkich deseczkach i tekturkach.
Mistrz wykształcił także wielu wybitnych artystów malarzy, których dzieła można podziwiać w wielu muzeach. Do programu nauczania swoich studentów wprowadził obowiązkowe wyjazdy w plener. Także i dziś studenci Akademii Sztuk Pięknych mają organizowane plenery, gdzie w otoczeniu przyrody malują różnorodne pejzaże.
Dziś poznamy jeden z obrazów Jana Stanisławskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie, zatytułowany Pejzaż wiejski, który powstał około 1900 roku.
Te niezwykłe dzieło o niewielkim formacie przedstawia piękny i nastrojowy fragment natury. Zwróć uwagę na motyw nieba. Widać piękny żółty kolor, na którym światło mieni się rożnymi odcieniami różu. Jan Stanisławski na swoich obrazach nie umieszczał postaci ludzi czy zwierząt, ale zawsze zwracał uwagę na szczegóły.
Na tym obrazie widzimy krajobraz pól, z kwiatami, piękną łąką i wielkie drzewo. Jest to dąb, przez którego konary prześwituje niezwykły blask światła. Daleko widać również wiejską zagrodę.
Pejzaże były malowane na różne sposoby przy wykorzystaniu wielu technik. Czasem malarze wykorzystują tzw. impast, który stosowany jest np. w malarstwie olejnym. Nakładają wówczas farbę pędzlem lub szpachlą, aby uzyskać pewną wypukłość. Niektórzy stosują laserunek – czyli położenie warstwy farby tak bardzo przeźroczyście, aby budować subtelne efekty kolorystyczne i przejścia światłocieniowe. Stanisławski malował na płótnie, dość gładko, choć używał techniki plamkowej – delikatnie nakładał barwy, obserwując zmieniające się kolory światła. Często także wzbogacał i różnicował kolory, wykorzystując fakturę. Nieco chropowate smugi farb wywoływały efekt wibracji świetlnej i kolorystycznej. Artysta stosował rożne metody pracy, najczęściej w jego twórczości pojawiały się lasy, łąki, pola.
Ważną rolę pełniły w jego twórczości takie motywy jak samotne drzewo czy rośliny, np. dziewanna. To wielkokwiatowa roślina, która rośnie dziko, na łąkach lub polach. Namalowana w 1895 roku Dziewanna jest jednym z bardziej znanych dzieł malarza.
Artysta drobiazgowo opracowywał swoje pejzaże. Przywiązywał wagę do każdej trawki, kwiatu, gałązki drzewa czy krzewu dostrzeżonego w naturze. W jego obrazach widać, że chciał uchwycić przemijający moment.
SZKICOWANIE
Artysta malował pejzaże w rożnych porach dnia – zachody, wschody słońca, wyrażając swój nastrój. Te niewielkie obrazy powstawały często w plenerze.
Zadanie z rysowania i patrzenia będzie polegało na naszkicowaniu wybranego drzewa w pobliżu twojego domu, w plenerze. Może wybierzesz się do parku lub narysujesz drzewo widoczne z Twojego okna? Zaobserwuj, jak zmieniają się barwy w zależności od oświetlenia i pory dnia. Zrób kilka kolorowych rysunków w swoim szkicowniku. Spróbuj dostrzec dokładnie, jak zbudowane jest drzewo. Zwróć uwagę na kształt pni, gałęzi i liści.
DO DZIEŁA!
KOMPOZYCJA I KOLOR
Przygotuj niewielki format grubszego brystolu lub malarskiego płótna. Najlepszy format do namalowania podobnego pejzażu to około 20–30 cm.
Przygotuj pędzle, farby, wodę i wyrusz się w plener w poszukiwaniu niezwykłego widoku natury. Gdy go znajdziesz, wykonaj kilka szkiców na papierze. Na grubszym kartonie lub płótnie wypróbuj nakładanie farby cienko, uzyskując subtelne przejścia kolorystyczne – czyli stosując laserunek. Możesz też wykorzystać impast – może w warstwie chmur czy w motywie zachodzącego lub wschodzącego słońca?
Spróbuj także pobawić się z techniką mieszaną. Do tej plastycznej zabawy potrzebujesz rożnych wysuszonych roślin z Twojego zielnika. Przyda się także grubszy karton niewielkiego formatu, który wcześniej możesz pomalować farbami plakatowymi lub akrylami, tworząc właśnie pejzaż. Gdy obraz wyschnie, naklej za pomocą kleju typu wikol wysuszony kwiatek lub inna roślinę. Zamiast kleju możesz też użyć plasteliny, kładąc kilka kuleczek pod zasuszone rośliny i przyciskając dobrze palcem. Powstanie ciekawa praca plastyczna, inspirowana twórczością Jana Stanisławskiego. Taki obrazek możesz przykryć płytką plexi i powiesić w antyramie w swoim pokoju lub dać komuś jako prezent!
MATERIAŁY PLASTYCZNE
• farby plakatowe, akrylowe,
• tekturka lub karton o małym formacie,
• podkładka/tekturka do papieru,
• szkicownik,
• klej wikol,
• zasuszone kwiaty, zioła,
• ołówki,
• kartki,
• plastelina,
• paleta,
• pędzle,
• pojemnik na wodę.
Materiały opracowała Agata Kamińska (Dział Edukacji MNS)