12. PORTRETY – MALUJEMY I RYSUJEMY. Sztuka w sieci dla dzieci. Aleksander Kotsis

Zapraszamy dzieci, które chcą zacząć swoją przygodę ze sztuką i rozwijać zdolności plastyczne, do udziału w warsztatach muzealnych zatytułowanych INSPIRACJE I KREACJE ‒ SZTUKA W SIECI DLA DZIECI – PORTRETY – MALUJEMY I RYSUJEMY.

Zanim odwiedzicie muzeum i obejrzycie wystawę malarstwa, już teraz możecie wziąć udział w zabawie ze sztuką w sieci. Przedstawimy Wam niezwykłych artystów oraz ich obrazy z kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie w innej formie niż dotychczas. Warsztaty dadzą możliwość poznania wspaniałych artystów oraz zobaczenia dzieła z najdrobniejszymi szczegółami dzięki wysokiej jakości fotografiom obrazów. Cyklicznie udostępniane zadania to zachęta dla dzieci do tworzenia, nauki rysowania i malowania, a także zdobywania wiedzy z historii sztuki.

Podobizna kogoś bliskiego może być bezcennym prezentem z okazji urodzin czy imienin. Z tego powodu w ramach zadania „Do dzieła” zaproponowane są rożne techniki, przy pomocy których można będzie wykonać ciekawy portret na prezent dla mamy, taty, siostry brata, babci czy dziadka. Głowa człowieka to idealny temat do szkiców. Na warsztatach w sieci będziemy uczyli się rysunku oraz malowania: pędzelkiem i tuszem, a także technikami mieszanymi, farbami plakatowymi i akrylowymi. Wykorzystamy możliwości, jakie dają węgiel drzewny i ołówek.

Ale na początek wyjaśnijmy: czym jest portret?

Portret, zwany także wizerunkiem lub podobizną, to artystyczne wyobrażenie jednego człowieka lub większej liczby ludzi. Może być malowany, rzeźbiony, może być też grafiką. Istnieją portrety przedstawiające głowy, popiersia, półfigury, wizerunki do pasa, do kolan, z profilu i en face, ukazujące całe postacie. Przez wieki były to wizerunki władców lub uczonych. Ze względu na okoliczności, w jakich model jest ukazany, wyróżnia się portret reprezentacyjny, konny, rodzinny...

Własny portret artysty nazywamy jest autoportretem.

PRZYBORY I MATERIAŁY

Należy przygotować zestaw przyborów potrzebnych do wykonania rysunku – komplet ołówków (najlepiej w przedziale od 2H do 8B). Twardszymi ołówkami (od 2H do 2B) dobrze szkicować delikatniejsze elementy i podkreślać szczegóły, bardziej miękkimi natomiast (od 3B do 8B) ciemniejsze elementy rysunku, zwłaszcza te zajmujące większe powierzchnie. Trzeba mieć też dobrą gumkę do ścierania oraz temperówkę. Przyda się także linijka. Do malowania można będzie wykorzystać farby akwarelowe lub plakatowe. Będziemy mieli też zadania z rysunku, dlatego warto zaopatrzyć się w kolorowe kredki.

Rysowanie-malowanie to termin o podwójnym znaczeniu, ponieważ używając kredek, nie tylko się rysuje, ale także maluje – cieniuje, kontrastuje, miesza kolory. Rysowanie kolorowymi kredkami to wspaniały wstęp do nauki malarstwa. W poszczególnych zadaniach będziemy wykorzystywać farby, kredki, pastele, tusze oraz podobrazia malarskie, karton, blok rysunkowy.

JAK ZACZĄĆ?

Najlepiej zacząć od ułatwienia sobie całego procesu, a więc wykonania wstępnego szkicu głowy ze zdjęcia. Średnio twardym ołówkiem (na przykład 2B) warto naszkicować linie pomocnicze przy pomocy linijki, co ułatwi przenoszenie szczegółów rysowanej twarzy. Należy podzielić kartkę z fotografią wybranej osoby na równe kwadraty i popatrzeć fragmentarycznie. Następnie wyznaczyć takie same kwadraty na czystej kartce i wypełnić każdy z nich odpowiadającą częścią ze zdjęcia.

Rysowanie portretu trzeba zacząć od owalu twarzy, uchwycić jego kształt,ponieważ tylko niektóre zdradzają między sobą pewne podobieństwo a później umiejscowić oczy, nos oraz usta. Każdemu ze szczegółów należy poświęcić tyle samo dużo uwagi. Pomocne jest poszukiwanie podobieństw do prostych kształtów.

Narysowanie kogoś bliskiego może stanowić nie lada wyzwanie. Najważniejsze dla portretowanych okażą się bowiem emocje, jakie uchwyci na kartce twórca rysunku, patrzący na swój sposób na zdjęcie. W końcu tylko w kimś bliskim rysownik będzie w stanie odnaleźć coś nieuchwytnego, czego nie dostrzeże najlepszy artysta.

DO DZIEŁA!

Prace wykonane w ramach zadania „Do dzieła”, nawiązujące do wybranego obrazu z kolekcji muzeum, zostaną opublikowane na muzealnym profilu na Facebooku oraz na stronie muzeum w zakładce „Edukacja”.

Jeśli chcesz pokazać swoją pracę plastyczną w sieci na fanpage’u muzeum, wykonaj jej zdjęcie i prześlij pod adres e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. wraz z podpisaną przez Opiekuna zgodą na publikację oraz klauzulą informacyjną (do pobrania w załączniku). W mailu wpisz tytuł obrazu, do którego nawiązujesz.

REGULAMIN

ZGŁOSZENIE - DANE OSOBOWE

KLAUZULA INFORMACYJNA (DANE OSOBOWE) 

kotsis

Aleksander Kotsis (1836–1877)
Główka dziewczęcia
Olej, płótno
45 × 36 cm
Muzeum Narodowe w Szczecinie

 

O ARTYŚCIE I PORTRECIE

Aleksander Kotsis urodził się 30 maja 1836 w Ludwinowie (obecnej dzielnicy Krakowa) był polskim malarzem. Od 1850 roku studiował w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie przyjaźnił się m.in. z Janem Matejką. Na stałe mieszkał w Krakowie, wiele podróżował po Francji i Niemczech oraz Podhalu i Tatrach. Gdy otrzymał stypendium w roku 1866, wyjechał do Warszawy, a w roku 1867 podróżował do Paryża i Brukseli.

Aleksander Kotsis na swych portretach przedstawiał często mieszkańców wsi: dorosłych i dzieci. Główka dziewczęcia jest jednym z takich przedstawień. Na obrazie widać jasną twarz na tle przygaszonych brązów oraz czerni. Przedstawiona z profilu dziewczynka o pełnej twarzy z wysokim czołem, różowymi ustami i poważnym spojrzeniem, ma niebieskie oczy i kieruje wzrok ku górze. Jej włosy zaznaczone są delikatnymi pociągnięciami pędzla – zaczesane do góry układają się w fale, związane z tyłu niebieską wstążką. W uszach dziewczynki połyskują małe kolczyki z niebieskim oczkiem, zakończone sercem. Postać ubrana jest w czarną suknię, zaznaczoną ciemną, niewyraźną plamą barwną, z białymi akcentami.

Kolorystyka z obrazu to gama brązów i ciemnych tonów oraz pojedyncze akcenty błękitu. Jaśniejąca twarz dziewczynki jest delikatna, zastygła w wyprostowanej pozie przed malarzem.  

 

MALUJEMY I RYSUJEMY ZADANIA!
MALOWANIE I RYSOWANIE PATYCZKIEM Z UŻYCIEM TUSZU

Piórko trzcinowe można kupić w sklepie, jednak można je zrobić także ze zwykłej rączki starego pędzla. Poproś osobę dorosłą o nacięcie na końcu i zaostrzenie, aby tusz mógł dobrze się trzymać narzędzia.

Zadanie będzie polegało na narysowaniu tuszem przy pomocy patyczka lub piórka dowolnego portretu.

Najpierw należy wykonać ołówkiem szkic dowolnej osoby, z profilu, następnie konturujemy wszystko piórkiem i tuszem. Istotne jest zakomponowanie budowy twarzy poprzez zacieniowanie. Można użyć także ołówka HB i poprawić rysy twarzy tuszem i pędzelkiem. Wykonane przy pomocy piórka trzcinowego szkice, wygadają jak narysowane ołówkiem. Pióro / patyczek należy najpierw zanurzyć w buteleczce z tuszem i obetrzeć jego nadmiar o brzeg. Trzeba najpierw wypróbować pociągnięcia piórkiem na próbnym kawałku papieru. Powinien być on tego samego gatunku, co papier, na którym ma powstać portret. Piórko trzcinowe to stosunkowo łatwa technika, wystarczy jedynie poćwiczyć nabieranie większej lub mniejszej ilości tuszu; silniejsze lub lżejsze dociskanie piórka do papieru.   

 

DO DZIEŁA!
WYDRAPYWANA - SGRAFFITO - PORTRET NA CIEMNYM TLE 

Ujmując definicję w sposób bardzo ogólny - sgraffito (wł. graffiare - ryć, drapać) jest jedną z technik dekoracyjnych powierzchni architektonicznych. Technika ta polega na zdrapywaniu wierzchniej warstwy, różnie zabarwionego tynku.  My dziś zainspirujemy się podobna metodą do wykonania ciekawego portretu wykorzystując: papier/karton, farby akwarelowe, świece, czarny tusz kreślarski, duży miękki pędzel, mydło, posłużmy się także patyczkiem jako narzędziem do zdrapywania.

Karton pomaluj kolorowymi barwami używając farb akwarelowych. Jak wyschnie, potrzyj kartkę świecą. Rysuj tak aby świeca dokładnie pokrywała całą powierzchnię. Powierzchnia musi być śliska. Następnie zamaluj wszystko czarny tuszem kreślarskim. Przed rozpoczęciem pracy namydl pędzel, żeby nie ciekał tuszem. Kiedy wyschnie tusz może rozpocząć tworzenie portretu, zdrapując używając ostrego patyczka warstwę tuszu i świecy. Powstanie ciekawa praca, może to być prezent dla Babci czy Dziadka jak oprawisz go także w ramki.

 

Materiały opracowała: Agata Kamińska (Dział Edukacji MNS)