Monety pomorskie

Najcenniejszą i stale rozwijającą się kolekcję w zbiorach stanowią monety pomorskie, które umożliwiają realizację wielu tematów badawczych oraz prezentację tej tematyki na wystawie stałej Gabinet pomorski. W zwierciadle monet, banknotów i pieczęci.

Szczególnie cenne są najstarsze, bardzo rzadkie denary, bite przez książąt Bogusława I i Kazimierza I w 2. poł. XII w. Wiele cennych guldenów i dukatów oraz srebrnych talarów pochodzi z okresu panowania ostatnich książąt, Filipa II (1606–1618) i Bogusława XIV (1620–1637). Osobne miejsce zajmują monety biskupów kamieńskich bite w okresie od 2. poł. XIII w. do końca XIV w.  Odrębny zespół tworzą również monety emitowane przez miasta pomorskie. Masowa produkcja różnego rodzaju monet, zwłaszcza denarów zwanych Vinkenaugen i witenów, zostaje potwierdzona w licznych znaleziskach.

W 2013 r. zbiory pomorskie wzbogaciły się o 21 monet książęcych, w tym prawdziwe okazy, jak złoty gulden księcia Bogusława X bez daty (1498/1499) czy talar wybity w 1654 r. na pamiątkę uroczystego pogrzebu ostatniego księcia pomorskiego Bogusława XIV. Wśród zabytków interesujący jest zestaw monet okolicznościowych księcia Filipa II, upamiętniających śmierć władców oraz wybitych na pamiątkę innych ważnych wydarzeń, m.in. przebudowy zamku w Szczecinie w 1617 r.

Całkiem pokaźną grupę stanowią monety szwedzkich władców, bite po wygaśnięciu dynastii Gryfitów (1637). Mennictwo tej epoki obfituje w wysokie nominały, dukaty i talary, a zwłaszcza srebrne guldeny (wartości 2/3 talara). Szwedzkie mennictwo na ziemiach pomorskich zakończyło się w 1808 r.

Cenną część zbiorów pomorskich stanowią skarby. Tylko w dwóch największych depozytach, późnośredniowiecznym z Pyrzyc i nowożytnym z Choszczna, zarejestrowanych jest łącznie ok. 5,5 tys. monet.

  • Bogusław I i Kazimierz I, denar (1156-1180), mennica Kołobrzeg, srebro, Ø 17,2 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Bogusław XIV, dukat 1635, mennica Szczecin, złoto, Ø 23,3 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Bogusław X, gulden, 1498/1499, mennica Szczecin, złoto, Ø 23,3 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Filip II, talar poczwórny (tzw. piedfort) upamiętniający śmierć władcy, 1618, mennica Szczecin, srebro, Ø 42,2 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Jan Fryderyk, dukat, 1594, mennica Szczecin, złoto, Ø 23,0 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Monety upamiętniające śmierć i uroczysty pogrzeb Bogusława XIV (zm. 1637), 1654, srebro, złoto, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Bogusław XIV, talar podwójny, 1635, mennica Szczecin, srebro, Ø 42,8 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych
  • Złote guldeny pomorskie: Bogusław X, 1498/1499, mennica Szczecin, Ø 23,3 mm; Filip Juliusz, 1611, mennica Franzburg, Ø 23,7 mm; Filip II, 1615, mennica Szczecin, Ø 22,0 mm; Filip II, 1617, mennica Szczecin, Ø 21,4 mm, fot. M. Pawłowski
  • Autor: Brak danych