Wystawa czasowa: Dary ze świata Nowe nabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie

Na wystawie „Dary ze świata. Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie” wyeksponowany zostanie zespół nowo pozyskanych eksponatów Działu Kultur Pozaeuropejskich.

Prezentowane na wystawie obiekty pochodzą z Ameryki Południowej, Afryki oraz Oceanii. Wszystkie zostały przekazane do muzeum w darze, w ciągu ostatnich dwóch lat. Ich prezentacja, oprócz docenienia darczyńców, jest również okazją do przedstawienia ogromnego bogactwa i różnorodności kultur zamieszkujących odległe zakątki świata. Tworzenie kolekcji muzealnych jest wieloletnim i mozolnym procesem, jednak lata 2017−2018 były wyjątkowo szczęśliwe dla kolekcji pozaeuropejskiej, która powiększyła się w tym okresie o 967 obiektów. Spośród nich, aż 763 zabytki to dary pozyskane dzięki hojności naszych dobroczyńców. Największa grupa muzealiów pochodzi z Afryki. Ta dominacja afrykańskich artefaktów znajduje swoje odzwierciedlenie również na wystawie. W dużej mierze jest to zasługa Oleńki Darkowskiej-Nidzgorskiej, która na początku z nieżyjącym już mężem Denisem Nidzgorskim-Gordierem, a teraz samodzielnie od lat wspiera muzeum swoją wiedzą, doświadczeniem oraz zabytkami. Dzięki tej wieloletniej przyjaźni kolekcja muzealna wzbogaciła się o przedmioty sztuki i rękodzieła z terenów Afryki Środkowej, dotychczas słabo reprezentowanej w zbiorach MNS. Na wystawie pokazany zostanie zespół masek i figurek drewnianych, kamiennych oraz wykonanych z kości słoniowej, pochodzących głównie z Demokratycznej Republiki Konga. Wyeksponowana zostanie również biżuteria ludów pasterskich Afryki Zachodniej oraz wyjątkowe kolekcje z Rwandy: plecione koszyki agaseke, niegdyś używane podczas ślubnych ceremonii, które obecnie, w leczącej wciąż rany po wyniszczającej wojnie domowej Rwandzie stały się symbolem pokoju, a także drewniane butle na mleko oraz figurki gliniane – dzieło współczesnych artystów ludowych. W 2017 r. do muzeum trafiła kolekcja Annick Turner, artystki urodzonej we Francuskiej Afryce Zachodniej, na terytorium Wybrzeża Kości Słoniowej, mieszkającej obecnie w Kanadzie. W kolekcji oprócz tradycyjnych afrykańskich tkanin, zwanych bogolanami, znalazło się 10 prac artystki, powstałych z inspiracji Bogolan Kasobané – współczesnej afrykańskiej grupy artystycznej. Na wystawie pokazana zostanie jedna z nich – „Terre Première” z 1996 r., przedstawiająca w sposób symboliczny harmonię, która nastała po powstaniu Ziemi będącej schronieniem ludzi. A. Turner, podobnie jak członkowie Bogolan Kasobané, używa przy tworzeniu swoich dzieł tradycyjnych afrykańskich materiałów i technik. 

Dwie kolejne afrykańskie kolekcje podarowane muzeum to przekazy Polaków: afrykanisty Jacka Łapotta i podróżnika Marka Matysiaka. Są to obiekty sztuki (maski i figury) z krajów Afryki Zachodniej oraz Kamerunu. Na uwagę zasługują zwłaszcza te ostatnie, głównie ze względu na swoje duże, naturalne rozmiary. Tego typu figury stawia się w pomieszczeniach pałacowych królestw zachodniego Kamerunu. Są świadectwem historii królestwa oraz gwarancją jego trwania. W trakcie wystawy, pod hasłem „Newsy ze świata”, planowana jest wymiana niektórych obiektów, aby zaprezentować publiczności jak największy zakres pozyskanych darów. Kameruńskie figury będą pokazywane w ramach tego cyklicznego wydarzenia. Ich prezentacja zaplanowana jest na jesień. 

W ostatnim czasie do muzeum trafiła również grupa obiektów pochodzących z Peru i Boliwii. Podarował je Théodor Vogel, amerykański fotograf mieszkający obecnie w Chile, ale zostały zgromadzone przez jego żonę Sabinę Hargous, zmarłą w 2003 r. francuską amerykanistkę. Na wystawie zaprezentowane zostaną figurki gliniane, zwane conopas, które po umieszczeniu na dachach domów mają gwarantować szczęście i bogactwo ich mieszkańcom, a także maski taneczne, m.in. skórzana chuto z Peru, przedstawiającą Metysa lub Indianina, który podczas tańców, towarzyszy swojemu patronowi i odgania od niego ciekawską publiczność, oraz wełniana maska ze święta religijnego Qoyllurit’i, zwanego też świętem gwiazd.   

Ostatnim, bardzo ciekawym zespołem jest dar Kazimierza Kellera, polskiego podróżnika. Są to obiekty w większości pozyskane w indonezyjskiej części Nowej Gwinei. Te trudno dostępne tereny, w większości pokryte gęstą, tropikalną dżunglą, zamieszkane są przez liczne grupy Papuasów, z których duża część wciąż ma bardzo ograniczony kontakt ze światem zewnętrznym. W skład kolekcji wchodzi pokaźny zbiór broni, polichromowane, rzeźbione tarcze oraz liczne ozdoby, zarówno kobiece, jak i męskie, wykonane z muszli, kości, zębów i piór. Część z nich zostanie wyeksponowana na wystawie.  

Historia gromadzenia zbiorów pozaeuropejskich w Szczecinie jest długa – sięga jeszcze czasów przedwojennych. W powojennej historii polskiego muzeum przełomowym wydarzeniem dla rozwoju kolekcji pozaeuropejskiej była „wyprawa rozpoznawcza” do krajów Afryki Zachodniej, przedsięwzięta w 1962 r. przez pracowników muzeum przy ogromnym wsparciu Polskiej Żeglugi Morskiej. Od tego czasu zaczęto gromadzić zbiory, nawiązywać kontakty naukowe oraz prowadzić własne badania archeologiczne, a potem badania etnograficzne. Zbiory pozaeuropejskie w Muzeum Narodowym w Szczecinie bardzo szybko się powiększały. Dzisiaj są jednymi z ważniejszych w Polsce i świadczą o otwarciu Szczecina na inne kultury i tradycje. Wystawa, choć prezentuje dary pozyskane w ostatnich latach, jest hołdem dla wszystkich naszych dobroczyńców.

Dary ze świata. Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3

18.05.2019–31.05.2020 

kurator: Ewa Sitarek 

organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie

  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych
  • Dary ze świata Nowe zabytki w kolekcji pozaeuropejskiej Muzeum Narodowego w Szczecinie
  • Autor: Brak danych