Wystawa czasowa: Postbellum. O czym nie mówią zwycięzcy?

Po ponad 120 latach niewoli, rusyfikacji i germanizacji, 11 listopada 1918 r. na mapie świata ponownie pojawiła się wolna Polska. Z całą pewnością nie byłoby to możliwe, gdyby nie pierwsza wojna światowa, która doprowadziła do upadku trzech europejskich mocarstw.

Dziś obchodzimy tę rocznicę przede wszystkim jako narodowe święto, w „wielkiej wojnie” najczęściej dostrzegając jedynie jej moment finalny, czyli zwycięstwo, spełniające sen o niepodległej Polsce.

Upolitycznione hasło rocznicy odzyskania niepodległości zaciera bardziej egzystencjalny, ludzki wymiar tego konfliktu. Nie dostrzega się ogromu zniszczenia i śmierci, towarzyszących pierwszej w historii „wojnie totalnej”.

Zginęło wówczas około 10 milionów ludzi, a blisko 20 milionów zostało okaleczonych. Romantyczne państwowe propagandy o „wojnie, która położy kres wojnom”, z czasem brutalnie zweryfikowała rzeczywistość i osobiste doświadczenia jej uczestników.

Pierwsza wojna światowa zmieniła nie tylko wcześniejsze systemy polityczne, społeczne czy gospodarcze, ale „zwichrowała sposób myślenia i zachowania całego pokolenia”. Doświadczenia zarówno zwycięzców, jak i przegranych, naznaczające resztę ich życia, nie ominęły nowego pokolenia, dwadzieścia lat później ponownie stającego się świadkiem ogromnego konfliktu.

Na wystawie „Postbellum. O czym nie mówią zwycięzcy?” prezentowane są dzieła poruszające temat konfliktów pierwszej połowy XX wieku. Konfrontują one ze sobą przede wszystkim spojrzenia dwóch, historycznie wrogich sobie, społeczeństw. Są dokumentem odsłaniającym ciemną twarz frontu, pomnikiem żalu po poległych, pejzażem zniszczonego miasta, prowokacją ukazującą degradację cywilizacji obarczonej piętnem wojny. Jednak w oczach artystów obraz wojny jest niezależny od narodowości, a jej skutki jednostki widzą zupełnie inaczej niż rzucający kośćmi polityczni decydenci.

Ekspozycji towarzyszy program wydarzeń przygotowany we współpracy ze szczecińskim oddziałem Polskiego Towarzystwa Historycznego, Helsińską Fundacją Praw Człowieka (organizatora festiwalu „WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie”) i dzięki życzliwości autorów i producentów prezentowanych filmów dokumentalnych oraz zaangażowaniu szczecińskich naukowców, jak również młodych niezależnych artystów.

 

Kuratorzy: Anna Lew-Machniak, Aleksandra Wilgocka
Współpraca kuratorska: Małgorzata Machałek, Ewa Kimak
Organizatorzy: Muzeum Narodowe w Szczecinie, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Szczecinie, 
Partnerzy: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, organizator Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie.

 logosy

eddmale logoznakkolor 

Program wydarzeń towarzyszących

12 września 2018 (środa), godz. 17.00 
Krwawiąca granica – rzecz o dawnej granicy polsko-niemieckiej
dr Anna Lew-Machniak
(wykład towarzyszący Europejskim Dniom Dziedzictwa) 

 

20 września 2018 (czwartek), godz. 18.00 
Projekcja filmu Aleppo. Notatki z ciemności (Polska 2014, reż. Wojciech Szumowski, Michał Przedlacki, prod. Studio Szumowski)
Komentarz do filmu: dr Faud Jomma 

 

25 września 2018 (wtorek), godz. 17.00 
Monument dla wojownika czy pacyfistyczny symbol śmierci? Europejskie pomniki Wielkiej Wojny
dr Szymon Kubiak

 

4 października 2018 (czwartek), godz. 17.00
Atomowi żołnierze wolności. Co pozostało po radzieckich magazynach głowic jądrowych w Polsce? 
dr Grzegorz Kiarszys
Projekcja filmu Rodnik (Polska 2014, reż. Marcin Sauter, prod. Fundacja Bydgoska Kronika Filmowa)

 

16 października 2018 (wtorek), godz. 17.00
Cmentarze ofiar komunizmu. Wyniki badań ekshumacyjnych z aresztu śledczego w Białymstoku 
dr hab. Iwona Teul
Projekcja filmu Fala (Belgia, Francja 2012, reż. Katrien Vermeire i Sarah Vanagt, prod. Balthasar)

 

26 października 2018 (piątek), godz. 12.00 i 14.00 
Oblicza wojny – warsztaty dla uczniów szkół ponadpodstawowych (zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.)
dr hab. Małgorzata Machałek (Polskie Towarzystwo Historyczne, Uniwersytet Szczeciński)

 

13 listopada 2018 (wtorek), godz. 18.00 
Projekcja filmu Czeczenia. Wojna bez śladu (Francja 2015, reż. Manon Loizeau, prod. Magneto Press) 
Komentarz do filmu: dr Barbara Patlewicz  

 

20 listopada 2018 (wtorek), godz. 17.00 
Od pracy sezonowej do pracy przymusowej – Pomorze Zachodnie w okresie dwóch wojen światowych 
dr Tomasz Ślepowroński 

 

29 listopada 2018 (czwartek), godz. 17.00 
Powstanie wielkopolskie – niezwykła insurekcja 
dr hab. Małgorzata Machałek

 

30 listopada 2018 (piątek), godz. 18.00
Postbellum Elvin Mazur – projekcja audiowizualna
Invented Landscape Dąbrowski/Mańko - koncert

  

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny

 

zestaw logotypow mns