"Malczewscy. Figura syna"

Figura syna przywołuje problem dorastania mężczyzn w kulturze patriarchalnej. Po psychoanalizie, a następnie po przyjrzeniu się roli kobiet w tej kulturze, można zastanawiać się, jakie konsekwencje przynosi ona dla mężczyzn.

Rodzą się pytania o to, co tracili i zyskiwali w trakcie konfrontowania się z formułowanymi przez społeczeństwo oczekiwaniami wejścia w rolę patriarchy – decydującego o losach rodziny i stanowiącego centrum społeczeństwa.

Wydawałoby się, że naturalnym kluczem do zaprezentowania twórczości obu Malczewskich jest relacja pomiędzy ojcem i synem. Z obu biografii wynika jednak, że zestawienie „ojciec i syn” nie jest jedyną możliwością. Akcentuje ono przewagę Jacka Malczewskiego. Podkreśla ciężar konfrontowania się Rafała Malczewskiego z obliczem ojca, będącego znanym i uznanym malarzem – jest to ważny wątek tej współzależności, choć nie jedyny. Przybrał on kształt legendy, która rzuca cień na inne aspekty tej podwójnej biografii. I to wydaje się bardziej zajmujące. Celem wystawy nie jest śledzenie wpływów wielkiego ojca na – bądź co bądź – mniej sławnego syna, lecz spojrzenie na Jacka i Rafała Malczewskich jako synów.

Konfrontacja z własnym ojcem (mająca znaczący wpływ na twórczość) przypadała również w udziale Jackowi Malczewskiemu. Julian Malczewski (ojciec Jacka) w dużej mierze poświęcił swe życie, żeby wykształcić i poprowadzić drogę twórczą swojego syna. Jego pomoc finansowa (ale i intelektualna) decydowała o losie Jacka. Miała jednak drugą stronę: przerodziła się w formę opresji – oczekiwań, z którymi musiał się konfrontować uzdolniony syn. W odpowiedzi na to Jacek Malczewski postanowił nie ingerować w wybory i decyzje swojego syna.

O synach można mówić także z innych przyczyn. Rafał Malczewski jako syn uczył się sztuki malarstwa od swojego ojca. Młody Malczewski dorastał w świecie sztuki. Od najmłodszych lat poznawał warsztat mistrza. Co jednak ważne, Jacek Malczewski uczył się również od swojego potomka – w pewnym stopniu stając się jego synem. Ich twórczość to efekt wieloletniego dialogu.

Wystawa jest podzielona na trzy części. W pierwszej z nich, „Synchronia, czyli spotkanie”, pokazana została relacja między artystami – od najmłodszych lat Rafała Malczewskiego do dojrzałego malarstwa. „Synekdocha, czyli twarze” to dział, w którym można obcować z fragmentami najbardziej typowymi dla całej twórczości obu malarzy. W tej grupie prac zaprezentowane są między innymi role społeczne, z którymi musieli się oni konfrontować. W ostatniej części, „Synczyzna – ojczyzna synów”, możemy obserwować kulminację zmagania się z presją społeczno-kulturową na przykładzie sposobu konstruowania swoich ojczyzn przez obu Malczewskich. 

Na ekspozycji prezentowane są dzieła z Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz z prywatnej kolekcji. Wydarzeniu towarzyszy publikacja.

"Malczewscy. Figura syna"

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3

7 czerwca - 23 lipca 2017 

wernisaż: 7 czerwca 2017, godzina 18.00, wstęp wolny

kurator: dr Beata Małgorzata Wolska

patronat honorowy: Olgierd Geblewicz, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego

dofinansowanie katalogu wystawy: Roman Roszkiewicz

 Program zajęć towarzyszących wystawie „Malczewscy. Figura syna”

Oprowadzania kuratorskie: 
28.06.2017 (środa), godz. 12.00 
09.07.2017 (niedziela), godz. 12.00 
12.07.2017 (środa), godz. 17.00

Wykłady i spotkania:
21.07.2017, godz. 17.00 wykład dr hab. prof KUL Doroty Kudelskiej Malczewscy: ojcowie i synowie – obrazy i relacje
22.07.2017, godz. 17.00, rozmowa na temat współczesnego kolekcjonerstwa z Romanem Roszkiewiczem
23.07.2017, godz. 17.00, spotkanie z kuratorką

Warsztaty i zajęcia dla dzieci:

Ja – Ty. Portret z paletą w tle
Kreatywne warsztaty projektowo-portretowe dla dzieci w wieku 6–10 lat
27 czerwca 2017 (wtorek), godz. 12.00–14.00

Barwy / ŚwiaTy
Warsztaty malarskie dla dzieci w wieku 12–14 lat
28 czerwca 2017 (środa), godz. 12.00–14.00

Prowadzenie: Agata Kamińska
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.  lub tel. 797 705 277
Miejsce: Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3 
Wstęp: 10 zł