Plakat polski ze zbiorów Muzeum Polskiego w Ameryce i Misji Polskiej w Orchard Lake

Wystawa „Plakat polski ze zbiorów Muzeum Polskiego w Ameryce i Misji Polskiej w Orchard Lake” dzięki współpracy z Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie będzie prezentowana w Muzeum Narodowym w Szczecinie od 10 marca do 28 maja 2017 roku.

Jest to wybór około stu prac (plakatów, druków okazjonalnych i ilustracji) stanowiących fragment jednej z największych kolekcji plakatów polskich na obczyźnie, należącej do Muzeum Polskiego w Ameryce (Chicago) i Misji Polskiej Orchard Lake School. Historycznie dotyczą II Rzeczypospolitej – czasów, kiedy grafika użytkowa odgrywała ogromną rolę w działaniach patriotycznych oraz zaspokajała potrzebę prestiżu młodego państwa w dziedzinie szerzenia informacji i propagandy.

Druki te powstawały w środowisku polskich emigrantów, w wyniku wybuchu drugiej wojny światowej pozostały w USA. W 1966 roku władze polskie oficjalnie przekazały je na własność Muzeum Polskiemu w Ameryce i Misji Polskiej. W zbiorze tym znajdują się eksponaty o dużej wartości przede wszystkim historycznej, ale również artystycznej, niektóre nienotowane w krajowych kolekcjach tego typu. 

Jednym z najobszerniejszych zespołów kolekcji są dzieła o charakterze patriotycznym, nacechowane emocjonalne. Powstałe w większości w pierwszej połowie XX wieku i publikowane w środowisku polonijnym, miały charakter okazjonalny, stąd ich nie najwyższe walory estetyczne i artystyczne. 

Jednak dużo ważniejsze od formy były przesłanie ideowe, wyrazistość i czytelność przekazu. Prace te stanowią sentymentalne świadectwo polskiej tożsamości narodowej, jej ekspresji. Zawierają bogaty repertuar ikonograficzny osnuty na sztuce religijnej i martyrologicznej. Silnie akcentowano pietyzm wobec tradycji i obyczaju polskiego, podkreślano bogactwo folkloru wyróżniającego Polonię na tle amerykańskiego pejzażu społecznego. Gloryfikowano rodzimych bohaterów, potencjał kulturalny i gospodarczy państwa polskiego. Szczere emocje, patriotyzm i poczucie narodowej odrębności dominują tu nad wartością czysto artystyczną. 

Eksponowana twórczość ma dzisiaj znaczenie przede wszystkim historyczne – jako dokument czasów, wyraz aspiracji wydawniczych, reakcja na ówczesną rzeczywistość. W okresie międzywojennym szczególnie plakat społeczno-polityczny zyskał wysoką rangę. Obecnie stanowi cenną narrację obiektywizującą w znacznym stopniu zjawiska, które go wywołały, wydaje się niemal epicką opowieścią o swoim czasie. 

„Plakat polski ze zbiorów Muzeum Polskiego w Ameryce i Misji Polskiej w Orchard Lake”

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3

Otwarcie wystawy: 10 marca 2017 (piątek), godz. 18.00, 

wstęp wolny, wystawa czynna do 28 maja 2017

kuratorzy: Marlena Chybowska-Butler (Muzeum Narodowe w Szczecinie), Dariusz Subocz (Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie)

organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie

współorganizator: Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie