Rybacy z przeszłości. Narzędzia i sprzęt rybaków pomorskich

Zbiór dawnych narzędzi i sprzętów używanych w tradycyjnym rybołówstwie łodziowym stanowi jedną z cenniejszych kolekcji Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie. Obecnie liczy ona prawie 700 muzealiów, które w ponad 80 procentach zostały zgromadzone w okresie powojennym. 

W działowym archiwum przechowywany jest interesujący i cenny zespół fotografii powstałych w pierwszych trzydziestu latach XX wieku, prezentujący życie i pracę ówczesnych rybaków pomorskich, narzędzia połowowe oraz przystanie morskie i rzeczne. 

Znajdują się w nim także zdjęcia dokumentujące rozwój powojennego rybołówstwa na Pomorzu Zachodnim. W zbiorze tym zgromadzono ponad 1600 zdjęć czarno-białych, kolorowych i wykonanych techniką cyfrową.

Wystawa Rybacy z przeszłości przedstawia tradycyjne śródlądowe i przybrzeżne rybołówstwo pomorskie poprzez charakterystyczne dla niego narzędzia i sprzęty. Należą do nich narzędzia kolne i haczykowe, na które nabijane są ryby, różnego rodzaju pułapki do swobodnego wpływania zwierząt, ale nie mogą już z nich wypłynąć, sieci, które więżą i oplatają ryby, oraz takie, które umożliwiają przygotowanie, użytkowanie, naprawę i transport wszystkich elementów potrzebnych do połowu.

Obraz tradycyjnego rybołówstwa łodziowego i dawnej codzienności pomorskich wsi na ekspozycji  ukazują archiwalne fotografie uzupełniające ocalone w muzeum zabytki kultury rybackiej. 

Na wystawie z eksponatami etnograficznymi korespondują zabytki archeologiczne, które pokazują niezmienną prostotę i doskonałość narzędzi służących rybakom od najdawniejszych czasów. 

Trudna i często niebezpieczna praca związana z połowem pobudza wyobraźnię, dlatego też jest częstym tematem marynistycznym. Obrazy miedzy innymi Władysława Jarockiego, Łukasza Niewisiewicza, Otto Lang-Wollina, Johannesa Mangelsa ilustrują i uzupełniają ekspozycję o zawodzie, który w coraz szybszym tempie przechodzi do przeszłości.         

Rybacy z przeszłości. Narzędzia i sprzęt rybaków pomorskich

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3

Wystawa czynna od 16 lipca do 20 listopada 2016 r.  

Otwarcie wystawy: 15 lipca 2016 (piątek), godz. 18.00, wstęp wolny

kurator: Iwona Karwowska

organizator: Muzeum Narodowe w Szczecinie

patronat honorowy: Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego Jarosław Rzepa

Wystawie towarzyszy dwujęzyczna (polsko-niemiecka) publikacja Iwony Karwowskiej i Macieja Lango "Rybacy z przeszłości. Narzędzia i sprzęt rybaków pomorskich ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie / Die Fischer aus alten Zeiten. Werkzeuge und Geräte pommerscher Fischer aus den Sammlungen des Muzeum Narodowe w Szczecinie". 

Książka jest dostępna w kasach Muzeum Narodowego w Szczecinie oraz w sklepie internetowym.  

Publikacja "Rybacy z przeszłości. Narzędzia i sprzęt rybaków pomorskich ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie / Die Fischer aus alten Zeiten. Werkzeuge und Geräte pommerscher Fischer aus den Sammlungen des Muzeum Narodowe w Szczecinie" stanowi kolejny, czwarty już tom serii Pomorskie zbiory etnograficzne Muzeum Narodowego w Szczecinie / Pommersche ethnographische Sammlungen des Muzeum Narodowe w Szczecinie. 

Fragment tekstu Dariusza Kacprzaka pt. Tradycyjne rybołówstwo łodziowe — rybacy i ryby — dziedzictwo kulturowe Pomorza / Herkömmlicher Fischfang — Fischer und Fisch — das Kulturerbe Pommerns: Niniejszy katalog towarzyszy dwóm przedsięwzięciom wystawienniczym: powstałej we współpracy Muzeum Narodowego w Szczecinie z Muzeum Rybołówstwa Morskiego w Niechorzu ekspozycji w przestrzeni nadmorskiej placówki Rybacy z przeszłości. Fotografie i dawne narzędzia ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie (czerwiec 2015 — kwiecień 2016) oraz wystawie, która w poszerzonej wersji Rybacy z przeszłości. Narzędzia i sprzęt rybaków pomorskich ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie będzie prezentowana od wiosny do jesieni 2016 roku w szczecińskim Muzeum Narodowym. Wystawy w obu muzeach oraz bogate programy różnorodnych działań im towarzyszących — poprzez zarówno pobudzające wyobraźnię, ocalone w muzeum zabytki, oryginalne narzędzia i sprzęty rybackie, jak i rozmaite świadectwa i dokumenty życia rybackiego z przeszłości — sprawią, że obraz dawnej codzienności pomorskich wsi rybackich, tradycyjnego rybołówstwa łodziowego w naszym regionie stanie się znacznie bliższy. 

rybacy z przeszlosci 4 

rybacy z przeszlosci 3 

rybacy z przeszlosci 2

rybacy z przeszlosci 1