Niewyjaśnione dziedzictwo. Ślady niemieckich Żydów na Śląsku

Wystawa Niewyjaśnione dziedzictwo. Ślady niemieckich Żydów na Śląsku powstała z okazji 75. rocznicy nocy kryształowej. Ekspozycję tworzą fotografie z lat 1989–2013, pokazujące cmentarze, synagogi oraz inne zabytki Wrocławia i Dolnego Śląska związane z kulturą żydowską. Głównym celem prezentacji jest przypomnienie 

dziedzictwa niemieckich Żydów, które przetrwało na tych terenach do naszych czasów, ale przez wiele dziesięcioleci pozostawało zapomniane i niezauważane. Istotną cechą fotografii Piotra Piluka jest ich dopracowana estetyka, choć przede wszystkim mają one charakter dokumentalny. Wybrane przeze mnie zabytki unaoczniają część procesów zachodzących w tamtych czasach na styku kultur niemieckiej i żydowskiej, jak choćby zjawisko asymilacji. Na wybranych reprezentatywnych przykładach chcę pokazać zabytki żydowskie i wyjaśnić ich znaczenie w kontekście historycznych związków z Berlinem. Berlin w XIX wieku stanowił centralny ośrodek oświecenia żydowskiego (Haskali) w Niemczech i wpływał na społeczności żydowskie Wrocławia i innych śląskich miast – tłumaczy Piotr Piluk.

Piotr Piluk jest fotografem, publicystą i dokumentalistą realizującym od wielu lat własny projekt Ślady obecności przedstawiający relikty żydowskie w miastach Europy Środkowej i Wschodniej. Swoje fotografie w różnych formach prezentował i publikował w Polsce, Niemczech, Anglii, Bułgarii, Szwecji, USA i na Ukrainie. Jest działaczem warszawskiego oddziału Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. W 1996 roku otrzymał nagrodę na VII Festiwalu Mediów w Łodzi Człowiek w zagrożeniu za cykl artykułów Kronika Dolnośląska, drukowanych w Słowie Żydowskim, z którym współpracował od 1992 roku. Od 2007 roku jest redaktorem działu polskiego Słowa Żydowskiego, miesięcznika wydawanego przez ZG TSKŻ w Warszawie. Ponadto za swoje publikacje otrzymał jeszcze kilka innych nagród. Regularnie współpracuje z Centrum Historii Miejskiej we Lwowie, jest członkiem Rady Fundacji Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu oraz pisze dla Miasteczka Poznań. W kręgu jego zainteresowań znajduje się jidyszystyka, niemcoznawstwo, sztuka XIX i XX wieku. Był dwukrotnym stypendystą YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku (2002, 2003) i Goethe Institut w Berlinie (2004, 2005). W 2010 roku współorganizował konferencję Nowe perspektywy. Niemcy i Żydzi w Polsce po 1989 roku (w Opolu i Warszawie). Prywatnie jest miłośnikiem Wrocławia i Dolnego Śląska.

Wystawa prezentowana jest w ramach Dni Kultury Żydowskiej Adlojada Prawo i kultura.

Jako dopełnienie wystawy, polecamy film „Dolny Śląsk...Żydzi” przygotowany przez Muzeum Etnograficzne Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu w ramach projektu Dolny Śląsk. Lud, jego zwyczaje, sposób życia, pieśni, muzyka i tańce.... Zdjęcia i montaż: Sebastian Martinez, Paweł Szenher. Scenariusz: Tamara Włodarczyk.

Film dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kolberg 2014 - Promesa, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

Niewyjaśnione dziedzictwo. Ślady niemieckich Żydów na Śląsku
Wystawa fotografii Piotra Piluka
Gmach Główny Muzeum Narodowego w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3
otwarcie wystawy: 17 marca wystawa prezentowana: 26 kwietnia 2015
kuratorka: Anna Grużlewska
współpraca kuratorska: Krystyna Milewska, Dorota Obalek (Muzeum Narodowe w Szczecinie)
opracowanie graficzne: Krzysztof Ciotucha