MUZEUM NARODOWE W SZCZECINIE – MUZEUM TRADYCJI REGIONALNYCH ul. Staromłyńska 27
Wystawy
Świt Pomorza. Kolekcja starożytności pomorskich
Złoty wiek Pomorza. Sztuka na dworze książąt pomorskich w XVI i XVII wieku
Gabinet Pomorski. W zwierciadle monet, banknotów i pieczęci
Stare srebra. Piękno zaklęte w przedmiocie
Na wystawach dyżur pełnić będą kuratorzy wystaw.
ZABYTKI Z HISTORIĄ
200 LAT KOLEKCJI STAROŻYTNOŚCI POMORSKICH
przestrzeń ekspozycji Świt Pomorza. Kolekcja starożytności pomorskich
godziny: 18.00 – 24.00
Pierwsza z czterech planowanych na rok bieżący odsłon obchodów dwusetnej rocznicy rozpoczęcia systematycznego gromadzenia zabytków z ziem pomorskich. Zainicjowana w 1824 roku regionalna kolekcja Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza była rozwijana do pierwszej ćwierci XX stulecia i stała się podstawą zbiorów szczecińskiego Muzeum Krajowego Pomorza powołanego w 1927 roku. Wraz z muzealiami tejże instytucji i niektórych mniejszych kolekcji przedwojennych, wchodzi ona obecnie w skład zasobów Muzeum Narodowe w Szczecinie. Jej najliczniejszym składnikiem są zabytki archeologiczne oraz bogate archiwum obejmujące historię odkryć pra- i wczesnodziejowych z Pomorza od lat dwudziestych XIX wieku. Archiwalia takie są niezmiernie istotnym źródłem dodatkowej wiedzy o znaleziskach związanych z najodleglejszymi dziejami kultury ludzkiej w regionie, niekiedy jedynym, z którego można zaczerpnąć informacje o kontekstach odkrycia poszczególnych zabytków – ich pochodzeniu z wyposażenia grobów, ze skarbów, czy też osiedli sprzed tysięcy bądź setek lat. Zasób ten jest również świadectwem zainteresowań mieszkańców Pomorza zabytkami archeologicznymi na przestrzeni dwóch minionych wieków. Trafiając do kolekcji muzealnej, zabytki te stawały się elementami dziedzictwa archeologicznego, które dzieliło losy regionu i jego współczesnej historii.
W trakcie wydarzenia możliwe będzie wysłuchanie pięciu opowieści o dziejach kilku – za każdym razem innych – eksponatach ze szczecińskiej kolekcji zabytków archeologicznych, a także obejrzenia kilku wybranych znalezisk i dokumentacji archiwalnej ilustrującej różnorodność losów muzealiów, które w formie miniekspozycji zostaną dodatkowo umieszczone w przestrzeni wystawy „Świt Pomorza”.
Program wydarzenia:
1. Otwarcie miniekspozycji (godzina 18.00)
Pierwsza odsłona kilku miniekspozycji przygotowywanych w bieżącym roku w przestrzeni stałej ekspozycji archeologicznej „Świt Pomorza”. Będzie dostępna do połowy czerwca br. Krótkiemu, ok. 30-minutowemu otwarciu będzie towarzyszyć opowieść o losach dwóchsetletnich losach Kolekcji Starożytności Pomorskich.
2. Kwadranse z zabytkami z historią
Pięć piętnastominutowych opowieści o kilku, za każdym razem różnych –eksponatach z wystawy
„Świt Pomorza”. Ich złożone i fascynujące losy zaprezentują pracownicy Działu Archeologii MNS:
18.30 różnorodne przypadki zagmatwanych dziejów zabytków ze szczecińskiej kolekcji archeologicznej – Krzysztof Kowalski
19.30 losy zabytków z epoki kamienia na wybranych przykładach – dr Michał Adamczyk
20.30 losy zabytków z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na wybranych przykładach – Dorota Kozłowska
21.30 losy zabytków z późnej starożytności na wybranych przykładach – dr Bartłomiej Rogalski
22.30 losy zabytków wczesnośredniowiecznych na wybranych przykładach – Sławomir Słowiński i Ewa Górkiewicz-Bucka
3. Konkursy
Cztery konkursy dla osób chętnych do odkrywania zabytków. Będą polegały na wyszukiwaniu
5 spośród ponad 700 eksponatów na wystawie „Świt Pomorza”. Trzy osoby, które w danej turze znajdą najszybciej przedstawione na kartach eksponaty i odnotują ich oznakowanie numeryczne, zostaną uhonorowane specjalnymi nagrodami ufundowanymi przez MNS z okazji 200-lecia Kolekcji Starożytności Pomorskich 19.00 , 20.00, 21.00, 22.00
4. Gra muzealna na wystawie: Świt Pomorza. Kolekcja starożytności pomorskich
Uczestnicy, zwiedzając wystawę, będą zbierać naklejki przyklejane na arkusz. Po zdobyciu wszystkich naklejek otrzymają dyplom imienny i zestaw naklejek z legendami. Projekt przygotowany przez Studenckie Koło Archeologiczne Uniwersytetu Szczecińskiego OldSkull pod opieką dra Michała Adamczyka (Dział Archeologii MNS).
Start o 19.15. gra potrwa do wyczerpania zapasów.
ZACHODNIOPOMORSKIE FORUM ARTYSTYCZNE – KONCERT
Lapidarium
Godzina: 18.00
Koncert uczestników kursu interpretacji muzyki wokalnej prowadzonego przez prof. Markusa Köhlera. Przy fortepianie mgr Irina Paliwoda
BICIE PAMIĄTKOWYCH MONET
Lapidarium
Godziny: 20.00 – 22.00
Dział Numizmatyki na dziedzińcu Muzeum Tradycji Regionalnych zaprasza na bicie pamiątkowej monety pomorskiej − szerf księcia Jana Fryderyka z 1591 r. Chętni otrzymają dyplom dokumentujący aktywny udział w Nocy Muzeów, a osoby pełnoletnie będą mogły osobiście odcisnąć na dyplomie
w gorącym laku pamiątkową pieczęć lakową z głową gryfa.
PROJEKCJE FILMÓW Z CYKLU „DZIEŁA UTRACONE”
Sala Konferencyjna
Godziny: 20.00 – 22.00
Cykl filmów „Dzieła utracone” został zrealizowany przez Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2022–23. Składają się na niego 4 filmy w reżyserii Agnieszki Trzos: „Gitara”, „Diana”, „Portret mężczyzny”, „Autoportret”, 3 filmy w reżyserii Pawła Wróbla: „Walka postu z karnawałem”, „Dirk Bouts. Dyptyk”, „Salzburska kolekcja zoologiczna”, a także film w reżyserii Tomasza Jeziorowskiego: „Lucas Cranach. Opłakiwanie Chrystusa”.
W czasie pokazów organizowanych podczas Nocy Muzeów zostaną zaprezentowane 4 filmy w reżyserii Agnieszki Trzos, opowiadające historie obiektów uznawanych za polskie straty wojenne, zaginionych z polskich muzeów w czasie ostatniej wojny. Rzeźba „Diana” dłuta Jeana-Antoine’a Houdona z kolekcji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Pałacu na Wodzie w Łazienkach Królewskich w Warszawie oraz obraz z Muzeum Narodowego w Warszawie – „Portret młodego mężczyzny w peruce” namalowany przez Krzysztofa Lubienieckiego zostały odzyskane w ostatnich latach dzięki działaniom restytucyjnym resortu kultury. „Gitara” – praca Picassa utracona z Muzeum Sztuki w Łodzi oraz „Autoportret” Jacka Malczewskiego, należą do grupy ponad 516 tysięcy dzieł sztuki poszukiwanych przez Państwo Polskie na całym świecie od zakończenia II wojny światowej.
Popularyzacja tematyki strat wojennych, opowiadanie historii obiektów utraconych, pokazywanie zakończonych sukcesem spraw restytucyjnych wyraźnie przyczynia się do odnajdywania i odzyskiwania kolejnych poszukiwanych zabytków.
„Diana”, reż. Agnieszka Trzos, Polska, 2022, ©WFDiF | 20’04” (rzeźba Jeana A. Houdona)
Tematem filmu są dzieje rzeźby „Diana” dłuta Jeana A. Houdona, która znajduje się w Pałacu na Wodzie w Łazienkach Królewskich.
Stanisław August przedstawia swojemu dworowi popiersie Diany - nowy nabytek do jego kolekcji
dzieł sztuki.
W planie współczesnym opowiedziane są dzieje odzyskania przez polskie władze zrabowanego podczas wojny popiersia, które odnalazło się w ofercie wiedeńskiego domu aukcyjnego.
„Portret mężczyzny”, reż. Agnieszka Trzos, Polska, 2022, ©WFDiF | 28’14” (obraz Krzysztofa Lubienieckiego)
Historia odnalezienia przez polskie władze, przy wydatnej pomocy FBI, zarabowanego przez Niemców, obrazu pędzla Krzysztofa Lubienieckiego. Opowieść rozgrywa się w dwóch planach czasowych – współcześnie i w roku 1728, kiedy to Lubieniecki przygotowuje się do namalowania obrazu.
„Gitara”, reż. Agnieszka Trzos, Polska, 2022, © WFDiF | 23’26” (kolaż Pabla Picassa)
Październik 1923. Do willi Witkacego w Zakopanem przyjeżdża tajemniczy gość, przedstawiający się jako marszand i kolekcjoner sztuki Mieczysław Sierpski. W walizce wypełnionej pracami różnych twórców ma także grafikę Pabla Picassa „Gitara” – pozostawia ją gospodarzowi w dowód wdzięczności za namalowanie swojego portretu. Dzięki Witkacemu i Władysławowi Strzemińskiemu praca trafia do tworzonego w Łodzi Miejskiego Muzeum Historii i Sztuki im J.K Bartoszewiczów. Ostatnie sekwencje filmu ukazują niszczenie oraz rabowanie przez Niemców w 1939 r. eksponatów Muzeum. „Gitary” Picassa do tej pory nie odnaleziono.
„Autoportret”, reż. Agnieszka Trzos, Polska, 2022, © WFDiF | 21’47” (obraz Jacka Malczewskiego)
„Autoportret” Jacek Malczewski malował w czasie, gdy jego małżeństwo przechodziło kryzys. Malarz przeżywał wtedy romans z Marią Balową, którą także uwiecznił w kilku swoich obrazach. Film ukazuje malarza w tym właśnie okresie, gdy zdaje on sobie sprawę, że jest na życiowym zakręcie.